Leren: het verkrijgen van nieuwe informatie of kennis.
De onderdelen die aan bod komen zijn:
Lange termijn geheugen: herinneringen die je dagen, maanden en zelfs jaren na opslag nog kan terughalen.
Declaratief: het geheugen voor feiten en gebeurtenissen
Non declaratief: gebeurt onbewust, ook wel impliciet geheugen genoemd
Consolidatie: het proces waardoor herinneringen opgeslagen in het korte termijn geheugen worden omgezet in een permanente herinnering (in het lange termijn geheugen)
Mediale temporale lobben
Hippocampus
Diencephalon
Geheugen: Het vasthouden van de geleerde informatie.
Het leren herkennen en negeren van een onbelangrijke stimulus. Er wordt minder neurotransmitter afgegeven bij dezelfde stimulus.
Het gevoeliger zijn geworden voor een bepaalde stimulus. Er wordt meer neurotransmitter afgegeven bij dezelde stimulus.
Het vormen van associaties tussen gebeurtenissen. Een voorbeeld hiervan is de Active Shock Avoidance-test bij ratten.
Twee vormen van conditionering: klassieke conditionering en operante conditionering.
Gebeurt door een neutrale stimulus (geconditioneerde stimulus) te laten volgen door een ongeconditioneerde stimulus. Na enige tijd zal de reactie die oorspronkelijk alleen na de ongeconditioneerde stimulus optradt, ook na de geconditioneerde stimulus optreden (denk aan Pavlov en zijn hond!).
Een organisme legt een verband tussen een stimulus en een respons door de gevolgen die de respons heeft. Er wordt een gedrag aangeleerd, dat in stand wordt gehouden als het gevolg positief is. Zijn de gevolgen van het gedrag gunstig, dan neemt de kans toe dat datzelfde gedrag opnieuw wordt vertoond wanneer de omstandigheden zich herhalen. Zijn de gevolgen schadelijk, dan wordt de band tussen gegeven omstandigheden en het gedrag verzwakt.
Deel van het geheugen verantwoordelijk voor een persoons omgeving en de oriëntatie daarin. Het ruimtelijk geheugen is bijvoorbeeld nodig om de weg te leren in een stad. De Morris Water Maze is een voorbeeld van een ruimtelijke leertaak bij ratten.
(klik op het plaatje voor een grotere versie)
Korte termijn geheugen: herinneringen die seconden tot uren nog terug te halen zijn. Gevoelig voor verstoring.
Werkgeheugen: de retentie van informatie dat nodig is voor voortdurend gedrag. betrokken gebied: Neocortex.
Leren gebeurt bewust, ook wel expliciet geheugen genoemd
Herinneringen makkelijk te vormen, maar ook makkelijk te vergeten
Herinneringen vereisen herhaling en oefening over een langere periode, maar deze herinneringen worden moeilijk vergeten.
Bestaat uit het procedurele geheugen: vaardigheden, gewoonten en gedragingen. Betrokken gebied: Striatum.
Niveau’s van opslag
De eerste stap in de verwerking en opslag van informatie. Er zijn verschillende vormen van codering:
Betrokken hersensysteem: cholinerge systeem
De opslag van informatie gaat via drie stappen:
Voor de opslag zijn twee dingen nodig:
Er zijn verschillende hersengebieden betrokken bij de overgaan van het korte termijn geheugen naar het lange termijn geheugen:
Mediale-temporale kwab:
Informatie moet teruggehaald kunnen worden, anders heb je er niks aan. Bij het terughalen zijn dezelfde neuronencircuits betrokken als bij de codering van informatie (via de hippocampus). Een sterke geconsolideerde herinnering heeft de hippocampus niet meer nodig.
Het vergeten van informatie kan ontstaan door ‘fouten’ in het geheugen:
Betrokken hersengebieden
De mediale temporale lobben zijn van groot belang voor het declaratieve geheugen. De lobben bestaan uit de hippocampus, de entorhinale cortex, de perirhinale cortex en de parahippocampale cortex. Input komt binnen via de rhinale en parahippocampale cortex voordat het naar de hippocampus gaat. Vanuit de hippocampus gaat het via de fornix naar de hypothalamus.
Lesies in de mediale temporale lobben veroorzaken amnesie.
De hippocampus is betrokken bij geheugenfunctie in zeer veel verschillende taken.
De drie regio’s in het diencephalon betrokken bij het verwerken van herinneringen zijn de anterior en dorsomediale nuclei in de thalamus en de mammillare lichamen in de hypothalamus.
(klik op het plaatje voor een grotere versie)